سیستم های ضدعفونی و استریلیزاسیون ماورای بنفش (UV)

تابش شدید نور خورشید می تواند تدریجاَ به غیر فعال نمودن (Deactivating) انواع میکروارگانیسم ها (Microorganisms) بینجامد. دانشمندان در طی قرن گذشته ، به تدریج پی بردند که بخشی از پرتوهای الکترو مگنتیکی (Electromagnetic Spectrums) با محدوده طول موج 200 تا 300 نانومتر (nm) قادر خواهد بود انواع میکروبها، ویروسها، باکتریها و سایر عوامل بیماری زا را کاملاَ غیر فعال (Inactivating ) نماید. اشعه ساطع شده در این طول موج را معمولاَ اشعهUV  یا اشعه ماورای بنفش مینامند.مؤثرترین طول موجهای این اشعه بر طبق جدیدترین تحقیقات در محدوده 240 الی 270 نانومتر قراردارد که بهترین نتیجه را برای از بین بردن میکروارگانیسمها و در واقع برای ضدعفونی کردن آب و سایر مواد از میکروب، باکتریها و عوامل بیماری زا بدست می دهد. مکانیزم عمل UV  برای کشتن و ضدعفونی کردن میکروارگانیسم ها بطور کلی شامل جذب فوتونهای پر انرژی UV توسطDNA  می باشد که با ترکیب شدن فوتونها باDNA ، خاصیت تکثیر و پراکندگی میکروارگانیسم از بین برده می شود.امروزه در روشهای تصفیه و ضد عفونی کردن آبها، از این مکانیزم و دستگاههای مولد پرتوUV  به فراوانی برای حذف و بی اثر کردن میکروارگانیسم های موجود در آب استفاده می شود. این روش برای حذف و نابودی میکروبها و ضد عفونی کردن مواد، کاملاَ سازگار با محیط زیست می باشد و بعنوان یک تکنولوژی سازگار با محیط زیست بشر (Environmentally safe technique) شناخته شده است. دستگاههای مولد پرتو ماورای بنفش با استفاده از لامپ های جیوه با فشار کم‏، در محدوده طول موج 240 تا 270 نانومتر ساخته می شوند تا قادر به از بین بردن تمامی میکروارگانیسم های بیماری زا شامل باکتریها، ‌ویروسها، جلبکها و …. باشد.بدیهی است شدت اثر اشعه، متناسب با طول زمان تابش اشعه و شدت تابش اشعه می باشد. دوز (Dose ) لازم برای از بین بردن میکرو ارگانیسم ها و ضد عفونی کردن مواد از 1300 میکرو وات ثانیه بر سانتیمتر مربع (µW/cm2×sec) تا 60000 میکروات ثانیه بر سانتیمتر مربع، برای تمامی باکتریها و برخی از مهمترین ویروسها، متغیر میباشد.

عمل ضدعفونی با استفاده از نور ماورای بنفش (UV) سریع بوده و به طور مؤثری آلودگی های میکروبی را بدون اضافه کردن چیزی به آب از بین می برد. برخلاف کلر که در حین عمل گندزدایی ترکیبات خطرناکی تولید می کند، UV هیچ گونه ترکیبات باقیمانده ای ایجاد نمی کند. همچنین بر خلاف عملیات کلرزنی و تزریق گاز ازن، نیاز به تانک های خارجی نبوده و ترکیبات شیمیایی مخاطره آمیزی جهت حمل وجود ندارد. برای اینکه تابش اشعه ماورای بنفش در حذف و نابودی میکروارگانیسم ها مؤثر تر باشد، بایستی آب تا حد ممکن شفاف باشد و کدری آب (Turbidity) آن تا حد ممکن کاهش یابد تا اشعه قدرت نفوذ (Penetration) بیشتری در آب و جذب شدن با میکروارگانیسم ها داشته باشد.

مزایای استفاده از سیستم UV:
* از بین بردن تمامی میکروارگانیسم های بیماریزا و مقاوم نسبت به کلر تا 99%

* ضدعفونی شدن آب در همان لحظه تابش اشعه

* عدم تغییر یافتن خواص شیمیایی و فیزیکی آب

* ضد عفونی کردن آب در محدوده 5/8-6= pH

* نصب در مسیر لوله آب

* سرویس و نگهداری ساده دستگاه

کاربرد لامپ های UV در ضدعفونی کردن آب:

* در منازل، رستوران ها، هتل ها، کشتی ها و ...

* در صنایع شستشوی مواد غذایی (جهت شستشوی سبزیجات، میوه، ماهی، غذاهای دریایی که قبل از بسته بندی باید با آب عاری از هرگونه میکروارگانیسم شسته شوند)

* صنایع نوشابه سازی

* صنایع لبنیات سازی

* صنایع داروسازی و لوازم آرایشی

* بیمارستان ها و آزمایشگاه ها

* جهت استریلیزه کردن فیلتر های کربن و رزین های تبادل یونی و ایجاد محیطی نامناسب برای پرورش میکروارگانیسم ها

* جهت استریلیزه کردن غشاهای نیمه تراوا (Membranes) در سیستم R.O و جلوگیری از رشد میکروارگانیسم ها روی غشای نیمه تراوا و کم شدن سرعت نفوذ.